Deprem Anında Yapmamız Gerekenler

1 – 2 katlı evde
• Günlük hayatta kullandığımız birçok eşya(tv, buzdolabı, raf vb.) kişilerin üzerlerine devrilip düşebilirler. En tehlikelisi de tavanın çökmesi ya da evin kendisinden yıkılmasıdır.
• Uykuda, deprem olursa ve yataktan kalkmak güç olursa şiltenin altına girin.
• Masanın altına girin ve başınızı iki elinizle örtün.Üzerinize düşen eşyadan korunursunuz.
• Kapı ve pencereler açık tutulmalıdır.Kapı ve pencereler depremde sıkışabilir ve dışarı çıkmak güçleşebilir.
• İkinci kattan ya da üst katlardan zemin kata girmeyin. Çünkü en çok hasar zemin katta olur.
• Gazla ve elektrikle çalışan ev aletleri (soba, ve ocak gibi) kapatın.Kapatamıyorsanız bunlara yakın olanlara kapatmaya çalışmalarını söyleyin.
• Evinizi terk ederken eşyalardan çok canınızı düşünün.Herşeyi bırakın çıkın.
• Tuvalet ya da banyoda iseniz kendinizi aynadan ya da raflardan düşebilecek eşyalardan koruyun.Genellikle tuvalet ve banyo küçük hacimli olduğu için daha dayanıklı olabilir.
• Banyoda iken başınızı yumuşak bir şeyle korumaya çalışın.Banyoda genellikle çıplak olunur. Banyo ve tuvalet küçük olduğu için daha güvenlidir ve orada kalınması daha doğru olur.
• Bulunduğunuz mahalleden uzaklaşmak, şehir dışına çıkmak için arabanızı kullanmayın.Çünkü bu tür çok sayıda araba olduğu için trafik sıkışıklığı olur.Kurtarma ve yangın söndürme araçları gereken yerlere ulaşamazlar.
• Televizyon ve radyo dinleyerek deprem ile ilgili bilgileri izleyin.Söylentilere itibar etmeyin.Onları kesin bilgi olarak görmeyin.Deprem sırasında radyo, telefon ve televizyona göre daha kullanışlıdır.
• Telefon acil durumlarda kullanılmalıdır.
• Fişleri prizden çekin, ocakları söndürün, eğer olanak varsa ana musluğu kapatın ve ana sigortayı gevşetin.
• Bebek ve yaşlıların güvenliklerinin sağlamaya çalışın.

Apartmanda
Çok katlı apartmanlarda üst katlar alt katlara göre daha çok sallanır.Bu binalar son yıllardaki deprem yönetmeliği (1975 ve sonraki tarihli)'ne ve Fen kurallarına göre yapılmışsa çökme tahlikesi yoktur.Yapılacak davranışlar 1-2 katlı evlerdekinden farklı değildir.Ancak çok katlı yapılara deprem açısından gerekli özel davranışlarda vardır.
*Yangın merdivenlerinin kapısını açık tutun. 
• Ortak tehlike çıkışının (koridordaki) kapısını açık tutun.
• Binayı boşaltırken asansörü kullanmayın.
•Asansörde iseniz bütün düğmelere basın ve durduğu ilk katta asansörden inin.
• Birinci katta iseniz, kapıyı açamıyorsanız ve de zemin katta yangın çıkmışsa zemin kata yatak vb.gibi yumuşak birşeyler attıktan sonra üstüne atlayın.Bu davranış çok katlı yapıların üst katları için geçerli değildir
Büyük market ve mağazalarda
Büyük kolonların yanında durmaya çalışın.Raflardan ve dolaplardan uzak durun.
• Yangın çıkışlarına, merdivenlere ve yürüyen merdivenlere koşmayın.
• Anonsları dinleyin.Mağaza güvenlik personelinin uyarı ve önerilerini yerine getirin, onlara uyun dediklerini yapın.
• Satın aldığınız şeyleri bırakın ve dışarı çıkarken elleriniz boş olsun

Yüksek yapılarda
Üst katlar alt katlara göre çok daha fazla sallanır. Daha çok dikkatli olmak gerekir.
• Masaya yakınsanız altına girin.
• Başınızı çanta, minder, kitap, klasör gibi şeylerle koruyun.Dolap, kahve makinası ve sebil gibi şeylerden uzak, kolonlara yakın durun.
• Asansörde iseniz bütün düğmelere basın durduğu ilk katta asansörden inin, eğer kapısı sıkışmamış ise.
İş merkezlerinde ve sokaklarda
• En tehlikeli şeyler dökülen, kırılmış cam parçaları, ilan levhalarıdır. Bunlar düşebilir. Açıkta duran kahve, hafif içki satan (parayla çalışan) makinalar, ilan levhaları ve direkleri devrilebilir.Buralardan uzaklaşın. Başınızı koruyun. Geniş açık alanlara gidin ya da güvenliğinden kuşku duymadığınız yapı varsa içeri girin.
• Geniş bir yol varsa ve trafik yoğun değilse yolun ortasındaki refuje kaçın ve orada durun.
• Satış makinalarından, reklam levhalarından ve bahçe duvarlarından uzak durun.
• Elleriniz boşsa başınıza koyun ve koruyun Eğer çanta, paket ve torba varsa başınıza koyun. Hiç bir şey yoksa ellerinizi kullanın.
• Yolun kenarında ağaçlar varsa altına girip durun.
Tiyatro, sinema, stadyum vb. yerlerde
• Gösteri sırasında salon çok karanlıktır.Panik yapmayın.Güvenlik görevlilerine ve yetkililere dikkat edin onları dinleyin.
• Yönetici ve yetkililerin sözlerine uyun.
• Başınızı bir çanta ile koruyun, sıralar arasında çömelmiş durumda koltukların altına girebilecek biçimde durun.
• En tehlikeli durum tribünlerde panik olmasıdır.Sakin olun, doğru karar vermek çok önemlidir.
• Tavanda büyük bir aydınlatma armatürü veya avize varsa bunların altından uzaklaşın.
• En güvenli yer sahanın ortasıdır.Sahanın ortasına gitmeye çalışın.
• Yangın çıkışına doğru hemen koşmayın.
• Anonsları dinleyin ve onlara uyun.

Metro, tramvay, tren, otobüs vb. araçlarda
• Raflara konulmuş eşyalar düşebilir.Başınızı kollayın ve koruyun, ellerinizle direklere ve tutunacak yerlere sıkıca tutunun.
• Metro durunca hemen dışarı herhangi bir anons yapılmadan çıkmayın; tren rayları üzerinde ya da yakınında yüksek voltaj hatları vardır ve çok tehlikelidir.Ters yönden gelebilecek metro katarına dikkat edin.Ters yönden tren gelmediğinden emin olun.
• Elektrikler kesilmiş ise bir anda çok karanlık olacaktır.Kısa bir süre sonra acil durum ışıkları yanacaktır. Hemen paniklemeyin.
• Tren görevlilerinin sözlerine uyun.
• İstasyonda platformda tren beklerken deprem olursa düşen cisimlere dikkat edin ve kolonların yanında bekleyin.
• Tren ya da otobüs durunca sürücünün sözlerini dinleyin.Hemen dışarı çıkmaya çalışmayın.
• Dışarı çıkınca ters yönden gelebilecek otobüs ya da trenlere dikkat edin. Yeraltı çarşısında veya geçidinde
• Yeraltı çarşısı ya da yaya geçidinde eğer yangın, gaz sızıntısı ve su basması yoksa yer yüzeyinden daha güvenlidir.Elektrik kesilirse panik yaşanabilir.
• Vitrinlerden uzak durun.
• Düşen cisimler dikkat edin, kendinizi koruyun.
• Elektrik kesilse bile Yangın çıkışı işaretleri yanık kalabilir paniğe kapılmadan hareket edin.
• Hemen çıkış merdivenlerine koşup yukarı çıkmaya çalışmayın.
• Eğer yangın olursa ağzınıza bir mendil ya da bir bez tutun.Duvarların kenarlarında çömelmiş ya da yere eğilmiş konumda bulunduğunuz yeri boşaltmaya çalışın.Yeraltı çarşısı ya da geçidinin çıkışları vardır ve duvar diplerinden giderek çıkışa kesinlikle varırsınız.

Metro-tren istasyonunda, yaya üst geçidinde ya da köprü üstünde
• Deprem yolcuların çok olduğu saatlerde olursa panik yaşanabilir. Panik yapmayın istasyon yöneticilerini dinleyip onlara uyun.
• Köprünün yıkılma ya da devrilme olasılığı olsada parmaklıklara tutunmak daha güvenlidir.
• Kendi kendinize birşey yapmaya çalışmayın, yetkililerin sözlerine uyun.
• Parmaklıklara ve trabzanlara tutunun.
• İstasyondaki hoparlörde yapılan yayınları dinleyin, deprem haberlerini alın.
•Sarsıntının bitmesini bekleyin.
• Çocuk ve yaşlılara dikkat edip onları kollayın.
• Parmaklıklara tutunun sonra merdivenlerden inip uzaklaşın.

Araba kullanırken
Depremden sonra pek çok kişi arabasına atlayıp yola çıkacaktır. Yoğun bir trafik sıkışıklığı olması kaçınılmazdır. Kaza ve çarpmalara dikkat edin ve önlemeye çalışın.
İlk anda yavaş yavaş sağa yanaşıp durun.
• Yavaşlayın, sağa yanaşıp durun, motoru durdurun. Kontak anahtarı yerinde kalsın, pencereleri kapatın ve kapıları kilitlemeden çıkın.
• Eğer otoyolda iseniz yolun kenarındaki aydınlatma direklerine ve eğer varsa ses yalıtım duvarlarına dikkat edin devrilebilir.
• Tünel giriş ve çıkış yakınlarında durmayın buralarda yamaç kaymaları ve kaya düşmeleri olabilir.
• Radyodan yoldaki hasar ve diğer durumlar hakkında bilgi almaya çalışın.
Büyük kamyon ve tankerlerden uzak durun.
• Otoyolda araç sürerken yoldaki anormal durumları ve yangınları cep telefonu ya da yol kenarındaki acil telefon ile ilgililere haber verin.

Deniz, ırmak, dere, liman, rıhtım ve bu gibi yerlerin kenarında
• Eğer dağlık bir arazide dik yamaçları olan küçük bir vadide iseniz yamaçlardan toprak kayması ya da kaya düşmesi olabilir. Dikkatli olun.
• Nehrin kaynak tarafında baraj varsa yıkılabilir ve bir su baskını olabilir, hemen nehre dik yönde yüksek yerlere çıkmaya başlayın.
• Hemen yükseklere çıkın.
• Küçük bir depremde bile Tsunami olabilir. Hemen yüksek yerlere doğru gidilmelidir.
• Deniz yanında yalıyar biçiminde yüksek bir yamaç varsa hemen yüksek yerlere doğru gidin.
• Tsunami'nin ilk dalgası geldikten sonra tehlikenin geçtiğini sanmayın bazen ikinci dalga ilk dalgadan daha büyük olabilir.
• Radyodan Tsunami haberlerini dinleyip gerekenleri yapın.